De Georgiers hebben altijd een neus gehad om de meest grandioze lokaties te kiezen voor hun kerken en kloosters en de Gelati-kathedraal 10 kilometer ten noordoosten van Kutaisi is geen uitzondering. Gelati is gesticht door koning David de bouwer in 1106 als een groot eerbetoon aan de overwinning over de Turken.  Het werd een centrum voor christelijke cultuur en neo-platonistische studies. De academie was een van de eerste instituten voor hoger onderwijs gesticht in de middeleeuwen en werd een belangrijk cultureel centrum in Georgie.  David nodigde geleerden uit om hier te komen lesgeven en de Gelati academie werd, volgens middeleeuwse geschiedschrijvers een tweede Jerusalem en een nieuw Athos, zij het superieur aan beiden. Vele Georgische heersers zijn hier begraven, ook David de bouwer, Bagrat III van Imereti en koningin Tamar alhoewel die laatste betwist is. In 1510 staken de Ottomaanse turken het complex in brand maar Bagrat III herstelde het klooster daarna en het werd de zetel van een bisschop en de residentie van de west-georgische patriarch. De monniken werden verjaagd door de communistische regering in 1922 maar de kerken werden opnieuw ingezegend in 1988. President Saakashvili koos Gelati als de plaats van zijn inauguratie.

Het interieur van de hoofdkathedraal van de Maagd is een van de helderste en kleurrijkste van Georgie.  De site is bekend voor zijn collectie 12de tot 19de eeuwse mozaieken, muurschilderingen, glazuur en metaalwerk. In 1994 werd Gelati opgenomen als een UNESCO werelderfgoedsite.  We zien een rij van acht edelen waaronder David de bouwer, Bagrat II, de byzantijnse keizer Constantijn en zijn vrouw Helena. Er is ook een bekende mosaiek van de maagd en het kind met aartsengelen Michael en Gabriel. Buiten de kathedraal is een kleinere Sint-Nikolaaskerk, gebouwd op een ongewone zuilengallerij en daarnaast is de academie waar filosofie, theologie, wetenschappen en schilderkunst werden onderwezen en belangrijke geschiedschrijving en vertalingen werde gedaan. Links van deze, in de Zuidpoort, is David de bouwer's graf. David gaf orders hem zo te begraven zodat al wie het klooster binnenkwam zou stappen op zijn enorme 3m lange tombe. Een onderdanige geste van zo'n machtig man.