mausoleum van Jakhongir in Dor-us Saodat memorial complex

De Dor-us Siyodat ("verzamelplaats van macht") memorial complex was bedoeld voor de hele Timuriden-dynastie en werd gesticht na de voortijdige dood van Timur's oudste zoon, Jakhongir, in 1376. Na zijn dood werd zijn lichaam verplaatst van Samarkand naar Shakrisabz, het historische thuisland van de voorvaderen.
Verschillende jaren later riep Timur de beste architecten en handwerklieden uit Khorezm en beval hen om het rond het graf van de prins het Jakhongir's Mausoleum op te richten. Timur's hof-kroniekschrijver, Sharafiddin Yazdi, schreef: "Aan de rechter- en de linkerkant van de facade van dit gebouw beviel hij het bouwen van makbarats (grafkamers) en nieuwe khazira zouden moeten afgewerkt zijn voor de emir-zade Jahangir en andere afstammelingen en edelen."
Timur's tweede zoon, Umarshaykh (Omar Sheikh), die gedood werd in 1393-1394 tijdens het beleg van het fort van Kurd in Iran, is ook begraven in het Dor-us Siyodat complex in het Omar Sheikh Mausoleum. De tombe die bedoeld was voor Amir Temur bleef leeg omdat het lot bepaalde dat hij begraven werd in Gur-Emir in Samarkand.
De Dor-us Siyodat gebouwen werden vernietigd toen de krachten van Sheybanid ruler Abdullakhan II Shahrisabz binnenviel in de tweede helft van de 16de eeuw.  Alleen het mausoleum van Jakhongir overleefde. De moskee met meerdere kamers van Khazrati Imam met een overkoepelde hal en een beschilderde ayvan of verhoogde veranda werd ertegen gebouwd in het midden van de 19de eeuw.

Dor-ut Tilavat ensemble met Kok-Gumbaz moskee

Het Dor-ut Tilovat memorial complex is gebouwd na de dood in 1370-1371 van de vooraanstaande religieuze leider Shamsiddin Kulal, de stichter van het Soefisme, de spirituele mentor van  Emir Taragay en van Timur zelf, en de leraar van Bahauddin Naqshbandi. Zijn graf werd onmiddellijk een plaats van devotie voor zijn talrijke volgelingen.
Naast de tombe van Sheikh Kulal stond het gebouw van de Dor-ut Tilovat madrasa. Het stoffelijk overschot van Emir Taragay werden overgebracht naar een van de kamers.  Tijdens de regering van Timur werd Kula's tombe bekleed met onyx marmer.  Later, onder de regering van Ulughbek werd een overkoepeld mausoleum opgericht over de begraafplaats van Shamsiddin Kulal en op de overblijfselen van een eerdere en meer bescheiden bouwwerk.  De Ko'k-Gumbaz (blauwe koepel) moskee werd gebouwd tegenover het mausoleum en op dezelfde as in 1435.  Een inscriptie in het portaal geeft aan dat de moskee gebouwd werd door Ulughbek in naam van zijn vader, Shakhrukh.  Ze is ook gekend als de vrijdagmoskee van Shahrisabz.
In 1437-1438, twee jaar na het bouwen van de moskee werd een grafkamer gebouwd (makbarat) voor de afstammelingen en leden van de Timuriden clan, op orders van Ulughbek, naast de zuidmuur van het mausoleum van Shamsiddin Kulal.  Onder de marmeren grafstenen die in de 15de-17de eeuw werden overgebracht naar de grafkelders van het nabijgelegen kerkhof, zijn er verschillende exemplaren die de namen van de Termez Sayyids vermelden.  Dit is de oorsprong van de tweede, latere, naam van de kelder, Gumbazi-Sayidon (Dome van de Sayyiden).
Dus, rond de gesloten binnenhof van de Doruttilovat madrasa, ontstond een eengemaakt memorial complex met dezelfde naam gedurende de 14de en 15de eeuw - het Mausoleum van Shamsiddin Kulal, de koranschool zelf met de gurkhana van Emir Taragay, de moskee en de makbarat, of grafkelder van Ulughbek. Tussen de twee bekende gedenktekens van Shahrisabz, de Dor-us Siyodat en de Dor-ut Tilovat, ligt een oud kerkhof, waar aristocraten en leden van de geestelijkheid werden begraven.

 

Terug naar Samarkand - Terug naar het overzicht