Ayaz KhalaDe Ayaz Khala-nederzetting (uit de vierde eeuw voor Christus) vertegenwoordigt een uniek historisch monument van het zoroastrisme. Het Ayaz Khala-fort ligt in de regio Ellikkalinskiy in Karakalpakstan, op 20 kilometer ten noordoosten van de oude hoofdstad van Khorezm : de Toprak Khala-nederzetting, ten westen van het Kyrk-kyz-kala-fort, te midden van de Kyzyl-Kum woestijn en Sultan Uvays bergkammen.Het fort is gevestigd op een vlakke top van een heuvel die 60 meter hoog is. De steile hellingen beschermden het fort tegen een invasie in het noorden, zuiden en westen. Van oostelijke kant grenst het fort aan een plateau, dat ook moeilijk te overwinnen zou zijn, zodat de vijand snel zou worden gevonden. Dubbele muren van het Ayaz-kala-fort, gebouwd van in de zon gedroogde aarden stenen, worden naar de vier windrichtingen gekeerd. De uitgestrekte buitenmuur is 10 meter hoog en de dikte is ongeveer 2,5 meter, de binnenmuur iets kleiner. De muren werden versterkt door halfronde torens, gebouwd op 11-13 meter van elkaar. Alle torens zijn uitgerust met een ruimte binnenin, bedoeld, zeer waarschijnlijk, als rustplaats voor krijgers of voor een bewaker. De ingang van het fort, gelegen aan de zuidkant, is beschermd door sluip-labyrint. De ingang was zo gebouwd, dat de zuidelijke wind, die over deze plaatsen heerste, vuilnis en stof uit de stad kon halen. Vanwege dit feit heeft het fort de naam "Ayaz Khala" gekregen, wat "Vesting in de wind" betekent.
Een volksverhaal verbindt dit fort met de
naam van een heldenlaaf, genaamd Ayaz,
die van plan was de hand van een prinses
te vragen, wonend in het
Kyrk-kyz-fort met haar 40
vriendinnen. Het beeld van de dappere en
wijze slavenridder Ayaz is een van de
oude afbeeldingen van de
Centraal-Aziatische Turkse folklore. Het
Kazachse verhaal beschrijft
legendarische gebeurtenissen die de
oorsprong van het Aralmeer, de
verdwijning van Ustyurt-rivierbedding
van Amu Darya en de opkomst van het oude
Khorezm verklaren.
Volgens deze legende was er in de
oudheid geen Aralzee en stroomden Syr
Darya en Amu Darya, via Lauzan, Kunya-Urgench en Aybugir de
Kaspische Zee in. |